Van het kastje naar de muur…

September is voor mij altijd de maand dat ik naast mijn werk allerlei administratieve klusjes moet klaren. Het vernieuwen van mijn werkvergunning is een jaarlijks terugkomende uitdaging met daarna het aanvragen van een nieuwe ID kaart die dan ook weer voor een jaar geldig is.
Ook voor de auto moet ik een aantal kantoren bezoeken, eerst voor de inzittendenverzekering. Dat ging dit keer vrij vlot. Maar nu moet ik nog de jaarlijkse keuring regelen. Vanmorgen heb ik de auto eerst maar naar de garage gebracht om na te laten kijken. Ik ben zo dankbaar dat mijn oude Suzuki (1994) nog steeds rijdt! Dat wil ik nog graag even volhouden.
Voor de keuringsprocedure moet de auto eerst getest worden, dan krijg je een papier met stempels. Daarmee moet je naar het postkantoor voor een andere stempel of zegel. Vandaar is er een kantoor voor de wegenbelasting waar ik dan nog een paar stempels moet ‘verzamelen’ en dan hoop ik dat ik de raamsticker krijg die een jaar geldig is.
Mijn Ethiopische rijbewijs is vorig jaar vernieuwd en is voor twee jaar geldig. Dat scheelt nu weer tijd.
Dat is weer wat anders dan in Nederland waar je veel van deze taken thuis achter de computer kunt regelen.
Ik moet in deze tijd altijd denken aan het Nederlandse spreekwoord: Van het kastje naar de muur gestuurd worden.

Advertentie

‘Pan African Literacy for all’ conferentie in Oeganda

Elke twee jaar wordt er ergens in Afrika een conferentie georganiseerd om aandacht te schenken aan het alfabetiseringswerk. Er is nog steeds een achterstand op dat gebied, een groot percentage van de bevolking kan niet lezen en of schrijven. Er zijn verschillende organisaties die initiatieven ontplooien om dat te verbeteren.

Deze keer werd de conferentie georganiseerd in Kampala. Er waren ruim vierhonderd deelnemers uit verschillende Afrikaanse landen aanwezig en ongeveer honderd van hen presenteerden iets van hun werk. Het was heel interessant om te horen hoe er gewerkt wordt aan het trainen van leerkrachten, hoe ze proberen om boeken dichter bij kinderen te brengen en ze meer te laten lezen. Anderen vertelden over hun ervaring met het ontwikkelen van les- en leesmateriaal en hoe de telefoon en de computer positief kunnen bijdragen om het aantal mensen dat kan lezen en schrijven te verhogen.

Ik heb een presentatie verzorgd waarin ik iets verteld heb over het kleuterschoolprogramma in de zes talen rond Mizan. Ik hoop dat het mensen motiveert om na te denken over een goede basis in de taal die ze thuis spreken voordat ze naar de basisschool gaan.

Onderweg in Ethiopië

De plaatsen waar ik heen ga voor de moedertaalprojecten van SIL Ethiopië liggen veelal ten westen en zuidwesten van Addis Abeba, waar ons SIL hoofdkantoor is. Alle drie de projecten liggen op een afstand van zo’n 500 tot 600 kilometer, ongeveer 10 tot 12 uur rijden. Addis Abeba is het kruispunt van wegen naar diverse richtingen in het land en ook alle nationale vluchten vliegen vanuit Addis.

Ik geniet van de ritten met de auto naar Asossa, Gilgel, Mizan en Konso, en ik zie veel van het prachtige landschap! Maar het is intensief en vaak ook gevaarlijk.

Het is fijn dat er nu ook de mogelijkheid is om eerst een uur te vliegen naar de dichtstbijzijnde luchthavens: Arba Minch, Jima of Asossa . Vandaar kan ik dan met de projectauto opgehaald en naar de plaats gebracht worden waar de trainingen of workshops georganiseerd worden.

Geniet even mee!

Janet

De Geest doorbreekt de grenzen

Ethiopië is een groot land, ongeveer 35 keer Nederland. Naast het Amhaars, de algemene taal in Ethiopië, worden er nog ruim 85 andere talen gesproken. Een andere taal betekent vaak ook een andere cultuur en andere gewoontes.

Vooral het laatste jaar is er in de gebieden waar wij helpen bij de ontwikkeling van taalboeken voor het basisonderwijs regelmatig politieke onrust. De grenzen tussen de verschillende bevolkingsgroepen worden, verdrietig genoeg, aangescherpt.

Het was daardoor bijzonder om deze week op het SIL kantoor in Addis de afsluiting mee te maken van een workshop ‘Bijbelverhalen vertellen’ voor vijf talen in het zuiden van Ethiopië.

Vijf taalgroepen die in hun eigen regio elkaar niet zo makkelijk zouden kunnen ontmoeten, zitten hier bij elkaar voor één doel: het evangelie door te geven in je moedertaal.

Iedere taalgroep presenteerde vol enthousiasme een Bijbelverhaal waar ze als team samen aan gewerkt hadden.

De Geest doorbreekt de grenzen…

De deelnemers gingen naar huis met een bemoediging uit 2 Timotheüs 2:2; “En wat u van mij gehoord hebt onder vele getuigen, vertrouw dat toe aan trouwe mensen die bekwaam zijn om ook anderen te onderwijzen.”.

Gezegend Pinksteren toegewenst!

Janet

Retraite

Een retraite is bedoeld om je even terug te trekken uit de dagelijkse beslommeringen en even pas op de plaats te maken. Het is ook een tijd van bezinning met als doel geestelijke verdieping.

In de maand april kreeg ik de mogelijkheid om twee retraites mee te maken.

De GZB organiseerde een retraite voor hun zendingswerkers in Oost Afrika en SIL Ethiopië organiseerde in dezelfde maand een retraite speciaal voor de vrouwen.

Het was een bemoedigende tijd. Een tijd om samen te kijken naar wat God gedaan heeft in onze levens. En wat is er veel om dankbaar voor te zijn! Maar ook een tijd om te bidden om Gods nabijheid in de moeilijke tijden en die moeiten ook aan God op te dragen.

Zouden we allemaal eens wat vaker moeten doen!

Janet

Schoolwoorden…

Elke taal heeft zijn eigen woorden die van belang zijn voor het dagelijks leven van de bevolkingsgroep.

De taalgroepen die wij nu helpen bij de ontwikkeling van taalboeken in hun eigen taal voor de basisschool, hebben verschillende woorden voor “dragen”. Deze woorden gebruiken ze voor bijvoorbeeld “dragen op de rug”, “dragen op je schouder”, “dragen in je handen”, enz. Of voor “oogsten”: voor de oogst van verschillende producten worden verschillende woorden gebruikt.

Maar schoolwoorden? Dat is lastig want die hebben ze nooit gebruikt in hun taal, ze moeten daar nieuwe woorden voor ontwikkelen.

Dat is een behoorlijke uitdaging voor de schrijvers, want de nieuwe taalboeken staan vol met schoolwoorden, zoals lettergreep, leestekens, hoofdstuk, paragraaf, dictee, enz.

Ik moet al erg nadenken als ik het Engelse woord hoor. Hoe zeggen wij dat dan? Maar als er voor een begrip nog geen woord is, wat doe je dan? Ga je het Amhaarse woord gebruiken (hoofdstuk = rustplaats) of het Engelse (trapezium= tirabizium in Berta) of ga je het woord beschrijven? En hoe leren de leerkrachten die woorden?

“Ontwikkeling van de fijne motoriek” is één van die moeilijke begrippen, ook in het Amhaars hebben we er geen woord voor. Wat doet “motor” in dat woord? Als je niet oppast en het niet duidelijk bespreekt wordt dat letterlijk vertaald.

In ieder geval moeten de schrijvers de Engelse woorden goed begrijpen, dus probeer ik elke training tijd in te ruimen voor de schoolwoorden en spreken we af dat achterin het taalboek een lijst komt met schoolwoorden en hun betekenis.

Het begin van een woordenboek in hun eigen taal.

Janet

Hoe kom je aan je naam?

In december was ik weer in Mizan om kleuterleerkrachten te trainen voor het nieuwe kleuterschoolprogramma. Naast vier leerkrachten van vorig jaar waren er 18 nieuwe leerkrachten. Eén van de leerkrachten van de vorige keer had een leuke verrassing voor me. De vorige training was ze hoogzwanger. Nu kwam ze met haar zoontje, een lief jongetje van bijna 9 maanden. Gelijk vertelde ze me “ We noemen hem Keedjie!” (KG Kinder garten is de naam van het kleuterschoolprogramma).

Even dacht ik dat ze een grapje maakte, maar ze was serieus. Een kindje wordt hier vaak genoemd naar een belangrijke gebeurtenis rond die tijd of naar iets wat de ouders belangrijk vinden: Addis Kidan (Nieuwe Testament), Worku (goud), Meskerem ( September), Tigist (geduld), Adisu (de nieuwe). Eigenlijk is dat niet vreemd, zo deden ze dat ook in de Bijbel: Adam (mens), Samuel (gebeden van God), Daniël (mijn rechter is God), Rachel (schaap), Lea (koe), Ruth (vriendschap).

Hier in Ethiopië vraag ik nog wel eens naar de betekenis als ik een naam hoor, en veel meer dan in Nederland weten de mensen waarom ze zo genoemd zijn.

Het duurde een poosje voor ik gewend was aan ”Keedjie”, maar is het eigenlijk niet speciaal? Zijn moeder vond het KG programma zo mooi, dat ze haar kind er naar noemt!

Janet van Middendorp

Gods zegen in 2019!

Een nieuwjaarsgroet in het Nederlands en Amhaars, maar ook in de vijf talen waarmee ik in november werkte.

Spreek ik die talen? Nee! Ik werk met taalexperts voor elke taal, zij schrijven de verhalen. Ik geef de richtlijnen, we bespreken de geschreven verhalen half amhaars, half engelsJ. We hebben een prachtig computerprogramma dat ons helpt om voor elk niveau het juiste aantal zinnen en woorden te gebruiken.

Ik kijk dankbaar terug op een jaar met diverse workshops, waardoor we diverse taalgroepen konden helpen.

Heel hartelijk bedankt voor u/jullie meeleven!

Janet

Hard werken

Momenteel werk ik in Konso, een stad 650 km (zo’n 12 uur rijden) ten zuiden van Addis, om te helpen bij de ontwikkeling van leesboekjes in de 5 talen die in dat gebied gesproken worden. Hierbij enkele foto’s. Er wordt hard gewerkt!

Janet

Niet voor, maar met…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Eind oktober ging ik naar Oeganda voor een workshop georganiseerd door SIL, om te leren hoe je deelnemers actiever kunt laten deelnemen bij het maken van een plan. Heel vaak hebben wij een idee hoe je dingen beter zou kunnen doen: wij maken een plan, wij doen een voorstel, wij weten het. Is dat waar? Zou een dorpsgemeenschap/ projectgroep niet beter weten wat goed is voor hen? Maar hoe krijg je ze meer betrokken in beslissingen?

In deze workshop reikten ze ons een aantal methodes aan om niet voor, maar met de deelnemers te werken. Samen brainstormden we wat de uitdagingen zijn, waar de oorzaak ligt, wat het effect daarvan is, hoe je daarin verbetering zou kunnen aanbrengen enz, enz.
Ik ga de methodes in de praktijk brengen! Komende periode hoop ik naar Konso te gaan om een workshop “boekjes schrijven” te leiden. De eerste dag gaan we het taalproject evalueren en dan kan ik één van de geleerde methodes gebruiken. Ook als we gaan brainstormen aan welke kwaliteitseisen de leesboekjes zouden moeten voldoen, hoop ik eerst de ideeën van de schrijvers te horen. Op deze manier probeer ik met ze mee te denken, niet voor ze.

Janet van Middendorp